Problem z definiowaniem deizmu

Deizm nie jest ściśle zdefiniowanym poglądem, czy też ruchem filozoficznym. Koncepcja Wielkiego Architekta jest myślą przewodnią deizmu,  jednak oprócz niej można wyróżnić kilka poglądów z nim związanych, które czasami są uznawane za deistyczne, co nie zawsze jest prawdą:

• negacja objawienia
• odrzucenie religię
• uznanie Boga jako byt nieosobowy
• odrzucenie kultu i czczenia Boga.

Deiści z reguły uważają, że za pomocą rozumowania nie można wyjść poza zjawiska fizyczne i dlatego metafizyki nie uznają za naukę. Wszelkie próby dowodzenia istnienia Boga uznawane są za nienaukowe.

Deizm jednak czasami uznaje wartość objawienia. np. przydatność Dekalogu jako zasad moralnych, choć generalnie dominuje pogląd, że zbawienie osiąga się przestrzegając reguł religii naturalnej.

Wolnomularstwo

Koncepcja Wielkiego Architekta Wszechświata, jako podstawa wiary członków masonerii, uznawana jest za deistyczną. Oczywiście chodzi o loże oryginalnego nurtu anglosaskiego, które wymagają od swoich członków deklaracji takiej wiary. Takie pojmowanie Boga, łącznie z koncepcją samo-zbawienia człowieka poprzez pracę nad sobą i własne doskonalenie się, uznane zostało przez Kościół Katolicki jako argument uniemożliwiający pogodzenie przynależności do masonerii z wiarą chrześcijańską (a właściwie z religią katolicką). Był on podnoszony przy próbach złagodzenia stanowiska KK wobec wolnomularstwa.

Należy jednak nadmienić, że masoneria nie narzuca deistycznych poglądów swoim członkom, jedynie zaznacza, że takowe są wystarczające aby być przyjętym do loży.

Masoneria w szczególności nie odrzuca objawienia. Nie twierdzi też, że Bóg jest bezosobowy. Nie zaprzecza samej możliwości ingerencji Boga w świat. Twierdzi jedynie, że człowiek powinien dążyć do doskonałości poprzez pracę nad sobą. Powinien też pracować nad rozwojem świata. W sumie to samo zaleca Jezus:

"Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski."

(Mt 5,48).

Konserwatyzm religijny

Dość zaskakujący przejaw deizmu stanowi konserwatyzm religijny głoszący, że świat stworzony przez Boga jest doskonały. Człowiek nic w nim nie może poprawić i powinien opierać się wszelkim zmianom, samemu dbając jedynie o oddawanie czci Bogu i przestrzeganie Jego objawionych praw, a zbawienie człowieka zależy wyłącznie od Łaski Bożej - Bóg już zdecydował, czy zbawić daną osobę.

KK i większość kościołów chrześcijańskich potępia masonerię, jednocześnie nie potępia ruchów skrajnie konserwatywnych - w każdym razie ew. potępienie nie jest tak silne, jak odnośnie masonerii.

Ciekawe, czy i kiedy konserwatyści to zauważą?

Małe Post Scriptum...

Akurat tak się złożyło, że w trakcie przygotowywania tego artykułu miałem przyjemność rozmawiać z Mistrzem Wolnomularskim. Czasami Bóg tak kieruje naszym życiem, że dostajemy to, co nam potrzeba akurat wtedy, gdy z tego najbardziej skorzystamy. Nie wiem jeszcze jakie będą efekty naszego spotkania, ale głęboko wierzę w duchowe jego znaczenie.

Co do tematu tego artykułu - nie pytałem o deizm, ale głęboka wiara spotkanego Brata jest dla mnie póki co natchnieniem. Ciekawe jednak, co sam by w tym temacie powiedział.

Czy jest on deistą? I czy może to mieć znaczenie?...

Wydaje mi się, że dla Boga ważne jest to, że jest człowiekiem poszukującym o szczerej wierze. Podobno, gdy człowiek szuka Boga, oznacza to, że Bóg już go odnalazł...