Polska ma niewątpliwie czym się chwalić w zakresie szeroko rozumianej duchowości. Nasza historia niewątpliwie związana jest z chrześcijaństwem, którego przyjęcie jest traktowane jako punkt początkowy naszej tożsamości. Niemniej jednak duchowość to nie tylko religia.

Akademia Krakowska.

Najstarsze ślady ezoteryczne związane są z Krakowem i najstarszą naszą uczelnią. Dotyczy to oczywiście czasów, gdy alchemia, magia, czy astrologia wykładane były na uniwersytetach i gdy nie wykształciła się jeszcze nowoczesna nauka. Akademia Krakowska słynęła w XV i XVI wieku między innymi z dyscyplin, które dziś sklasyfikowane zostałyby jako ezoteryka lub okultyzm. Sytuacja taka ściągała do Polski wybitne postacie z tych dziedzin.

Polskę odwiedzili:

• Johann Faust (ok. 1480-1540),
• John Dee (ok. 1527-1608),
• Edward Kelley (1555-97),
• Paracelsus (1493-1541).

Oprócz tego z Polski wywodzili się:

• rabin Maharal (ok. 1520-1609) - twórca legendarnego "Praskiego golema",
• Michał Sędziwój (1566-1636) - najsłynniejszy alchemik w dziejach.

No i oczywiście Lornz Duhr, vel Mistrz Twardowski (ok. 1515-1573), którego magiczne lustro do dziś jest przechowywane w kościele w Węgrowie.

Mesjanizm polski.

Eschatologiczny mit rozpropagowany przez naszych romantycznych poetów związany jest z naszą martyrologią. Nasz wieszcz Adam Mickiewicz w cz. III Dziadów nazwa Polskę Chrystusem narodów. Tak, jak Chrystus za innych ludzi, Polska cierpi za inne narody i ta ofiara ma głęboki sens mistyczny - Polska jest narodem wybranym, a odkupione zostaną wszystkie narody.

Poeci romatyczni.

Adam Mickiewicz (ur. 24 grudnia 1798, zm. 26 listopada 1855), Juliusz Słowacki (ur. 4 września 1809, zm. 3 kwietnia 1849) i Zygmunt Krasiński (ur. 19 lutego 1812, zm. 23 lutego 1859) to nasi najwybitniejsi romantyczni poeci, ściśle związani z ideą polskiego mesjanizmu, ale  mesjanizm to jednak nie ich wymysł.

Józef Maria Hoene-Wroński

Mesjanizm rozwijał się na bazie koncepcji Żydów, jako narodu wybranego, a sytuacja polityczna Polski, która utraciła niepodległość, sprzyjała tworzenia analogii do ich historii. Twórcą mesjanizmu był w rzeczywistości Józef Maria Hoene-Wroński (ur. 24 sierpnia 1776, zm. 9 sierpnia 1853). Polski matematyk, fizyk, filozof, ekonomista i prawnik. Dążył on do stworzenia systemu filozoficznego łączącego religię i filozofię.

Znowu w wolnej Polsce.

Odzyskanie niepodległości przez Polskę związało się w wielkim rozkwitem mody na spirytyzm i okultyzm, ale również na próby naukowego badania tych zjawisk. Modzie tej uległ również jeden z twórców naszej niepodległości Józef Piłsudski, który sam był uczestnikiem seansów spirytystycznych.

Stefan Ossowiecki

Do grona jego przyjaciół zaliczał się wybitny polski jasnowidz inż. Stefan Ossowiecki (ur. 22 sierpnia 1877, zamordowany 5 sierpnia 1944 w Warszawie). Jest z nimi związana pewna anegdota, który opowiada o tym, jak Piłsudski sprawdzał zdolności jasnowidza.

Otóż pewnego wieczoru Piłsudski wysłał do Ossowieckiego oficera z zaklejoną kopertą i prośbą aby ją odczytał nie otwierając. Obudzony jasnowidz odpowiedział podobno "Pocałuj mnie Pan w dupę" i zamknął drzwi. To była właściwa odpowiedź, gdyż było to ulubione powiedzonko Piłsudskiego.

Piłsudski po tym zdarzeniu zaproponował Ossowieckiemu pracę w Ambasadzie Polskiej w Berlinie, by rozszyfrowywał Niemców, ale Ossowiecki odmówił słowami: "Panie Marszałku, przecież Niemcy nie frajerzy, doskonale będą wiedzieli, po co ja tam jestem i zrobią wszystko, żebym zginął w nieszczęśliwym wypadku".

Swojego losu jednak nie uniknął - zgodnie ze swoją przepowiednią został zamordowany, a jego ciała nigdy nie odnaleziono.

Siostra Faustyna Kowalska

Pewnego rodzaju związek z marszałkiem Piłsudskim miała też Maria Faustyna Kowalska (właśc. Helena Kowalska; ur. 25 sierpnia 1905, zm. 5 października 1938). Siostra Faustyna to święta Kościoła katolickiego. Jest chyba najbardziej znaną polską mistyczką. Wielka głosicielka kultu Miłosierdzia Bożego, nazywana apostołką Bożego Miłosierdzia.

W "Dzienniczku" opisała swoje duchowe i mistyczne doświadczenia. Jednym z nich miała być wizja śmierci i Sądu Bożego nad duszą Józefa Piłsudskiego. 

Kazimierz Stanisław Chodkiewicz

Pewnego rodzaju domknięciem wątku Józefa Piłsudskiego oraz Polski okresu międzywojennego jest postać teozofa Kazimierza Stanisława Chodkiewicza (ur. 17 października 1892, zm. 16 maja 1980). Przedstawił on pogrzeb Józefa Piłsudskiego na Wawelu jako rytuał aktywujący czakram wawelski.

Julian Ochorowicz

Zupełnie innym przykładem związków z ezoteryką jest Julian Ochorowicz (ur. 23 lutego 1850, zm. 1 maja 1917). Ten profesorem Uniwersytetu Lwowskiego badał zjawiska mediumiczne w naukowy sposób, w ściśle kontrolowanych warunkach. Jest uważany za polskiego pioniera psychologii eksperymentalnej.

Towarzystwo Miłośników Wiedzy i Przyrody

Towarzystwo Miłośników Wiedzy i Przyrody to polska ekspozytura Zakonu AMORC. Została powołana oficjalnie w 1936 roku przez Najwyższą Radę AMORC Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Przedwojennymi działaczami polskiego AMORC byli m.in:

• Wielki Mistrz polskiej jurysdykcji Zakonu oraz filozof, twórca Związku Synarchicznego Zygmunt Włodzimierz Tarło-Maziński
• Stanisław Goszczyński,
• prof. UW Michał Kamieński czy
• Antoni Chludziński.

Związek Synarchiczny

Związek Synarchiczny, o którym mowa wyżej, był organizacją zarejestrowaną w 1924 roku i działał do 1939 roku. Głosił on pogląd, iż najlepszym dla Polski ustrojem byłaby synteza ideologii liberalnych (zapewniająca swobodny rozwój indywidualnej jednostki) oraz konserwatywnych (z wiodącą zasadą jedności państwa i silnych rządów). Ideologia ta miała mistyczno-ezoteryczne korzenie.

Po II Wojnie Światowej.

Kolejna wielka wojna niestety nie zakończyła się odzyskaniem suwerenności. Losy wielu Polaków dotykały również bohaterów tego zestawienia.

Robert Walter

Robert Walter (ur. 7 listopada 1908 we Lwowie, 19 listopada 1981) to polski wtajemniczony, antropozof i astrolog, homeopata, jasnowidz i mistyk. Było również chemikiem - wynalazł zapach "Pani Walewska".

W swoim domu w Komorowie zgromadził prawdopodobnie największą bibliotekę ezoteryczną w Polsce (zawierała 13 tys. woluminów). Gromadzili się tam licznie ludzie nauki co spowodowało, ze zainteresowało się nim UB. W maju 1952 został aresztowany i był więziony w latach 1952–1954 w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

Robert Walter był wielkim czcicielem siostry Faustyny Kowalskiej, której "Dzinniczek" cenił bardzo wysoko.

Był jednocześnie masonem Zakonu Memphis-Misraim, chrześcijańskim mistykiem, jak i naukowcem.

Krzysztof Maurin

Krzysztof Maurin (ur. 14 lipca 1923, zm. 14 stycznia 2017) to kolejny polski antropozof. Bardziej jednak znany jako wybitny matematyk i fizyk matematyczny. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Stworzył Katedrę Metod Matematycznych Fizyki na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 80. był też zapraszany z wykładami na papieskie seminaria w Castel Gandolfo. Związany był z kręgiem Roberta Waltera.

Zapamiętałem go z wykładów "Matematyka, Mistyka, Magia - wielkie tęsknoty ludzkości". Na wydziale fizyki wielki matematyk opowiadał o świętej geometrii.

Jan Paweł II

Chciałbym to zestawienie zamknąć przywołując pamięć najbardziej znanego Polaka, będącego niejako wypełnieniem mesjanistycznych wizji Mickiewicza o Polaku na tronie świata. 

Karol Józef Wojtyła (ur. 18 maja 1920, zm. 2 kwietnia 2005), papież Jan Paweł II to najwybitniejszy z Polaków. Prywatnie poeta i poliglota, jak i mistyk był jednocześnie jednym z najbardziej wpływowych przywódców XX wieku. Gdy zmarł żegnały go delegacje z ponad 150 państw.

To z jego rządami na watykańskim tronie wiąże się odzyskanie pełnej suwerenności przez Polskę, a jego w tym udział określiłbym właśnie jako bardzo mistyczny. Był gorącym orędownikiem Polski jako części wolnego i demokratycznego świata.